Als de overgang begint

Veel vrouwen kampen op meerdere momenten in hun leven met een van deze klachten die vrijwel altijd samenhangen met onze vrouwelijke hormonen. Hormonen maken ons de mooiste versie van onszelf, maar ook de vervelendste.

Te veel vrouwen in de westerse wereld hebben hormonale krachten. Maar wist je dat in bepaalde delen van de wereld deze hormonale klachten niet voor komen. We denken dan aan de bekende Blue Zones of delen van Afrika, waar mensen nog traditioneel leven.

Wat zijn hormonen en hoe werken ze?

Het woord ‘hormoon’ komt van het Griekse woord ‘hormao’, wat ‘in beweging zetten’ betekent. En dat is ook precies wat hormonen doen; ze geven onze cellen allerlei opdrachten. Ze beïnvloeden je stemming, je gewicht, je vruchtbaarheid, je spijsvertering, bloeddruk en nog veel meer.

Hormonen werken allemaal samen en als de een uit balans raakt compenseert een ander hormoon dit weer. Vandaar dat het een hele klus is om de juiste balans te zoeken.

Hormonen worden aangemaakt in een aantal hormoonklieren in ons lichaam, in de schildklier, alvleesklier, geslachtsorganen en bijnieren. Deze klieren geven de hormonen aan het bloed af, zodat ze elders in je lichaam hun werk kunnen doen. Het is echt belangrijk dat er niet te veel hormonen en niet te weinig hormonen in je bloed circuleren. Gelukkig bevind zich in onze hersenen een centrale regelkamer voor onze hormonenproductie. Deze centrale regelkamer bestaat uit de hypothalamus en de hypofyse. Dit zijn twee belangrijke hormoonklieren die de hormoonproductie kunnen stimuleren of juist afremmen.

Is bijvoorbeeld de hoeveelheid stresshormoon in het bloed te laag? Dan signaleert de hypothalamus dat en zal die de hypofyse aansporen om een stimulerend hormoon naar de bijnier te sturen, die de bijnier weer aanzet tot het produceren van het stresshormoon. Registreert de hypothalamus dat er vervolgens weer voldoende stresshormoon in het bloed is? Dan vraagt hij aan de hypofyse om een remmend hormoon naar de bijnier te sturen, die dan stopt met de productie van het stresshormoon. Dit geld voor ieder hormoon en is het op peil houden van je hormoonspiegel een voortdurend proces.

Zodra hormonen niet meer nodig zijn, worden ze in je lever afgebroken. Er ontstaan dan afbraakstoffen, deze verlaten je lichaam via je darmen of de nieren. Deze organen hebben een hele belangrijke functie voor een goede balans in je hormoonhuishouding.

Hoe weten hormonen naar welke cel ze moeten gaan? Alle cellen hebben receptoren aan de buitenkant en hormonen hebben allemaal een eigen sleutel, die past op een bepaald slot (receptor). Als een hormoon op die manier ‘de deur’ van de cel opent, kan het hormoon zijn opdracht aan de cel geven, die vervult vervolgens de taak. Al je hormonen functioneren in een ritme met elkaar, dat zorgt voor een goed functionerend lichaam. Er zijn allerlei factoren die het ritme kunnen verstoren. Denk dan aan te veel stress, geen goede spijsvertering, insulineresistentie, (te) veel oestrogeen in het lichaam ten opzichte van progesteron (oestrogeendominantie).

Vrouwen hebben tussen hun eerste menstruatie en de laatste menstruatie te maken met een hormooncyclus. Gedurende ons leven doorlopen we zo’n 450 keer de cyclus. Gemiddeld duurt een cyclus 28 dagen. Alle fases moeten hierbij goed doorlopen worden. Door de verschillende fases van de cyclus te begrijpen, kun je ook de symptomen tijdens de verschillende fases van de cyclus beter verklaren. We hebben 2 vrouwelijke hormonen; oestrogeen en progesteron.

Overgang

De overgang is de levensfase (tussen40e en 60e levensjaar) waarbij je van een vruchtbare naar een onvruchtbare periode gaat. De hormonen in het lichaam van de vrouw moeten in de periode een nieuw evenwicht zoeken. In de overgang verandert je lichaam doordat de eierstokken minder van het hormoon oestrogeen produceren. Daarnaast zijn sterk wisselende oestrogenen spiegels en verlaagde progesteronspiegels kenmerkend voor de menopauze. Juist de wisselingen in deze hormonen leiden bij vrouwen vaak tot de bekende en onbekende overgangsklachten. Menstruaties veranderen; worden onregelmatig of heftiger. Zorg dat je altijd maandverband en inlegkruisjes bij je hebt (zoals Nana Daily Fresh).

Overgangsklachten;

• Verandering van de menstruatiecyclus 
• Overmatig bloedverlies 
• Opvliegers 
• Nachtelijk transpireren 
• Gewrichtsklachten 
• Spierpijn 
• Slapeloosheid 
• Hartkloppingen 
• Depressie 
• Minder zin in seks 
• Stemmingswisselingen 
• Migraine 
• Hoofdpijn 
• Haaruitval 
• Gewichtstoename 
• Pijnlijke borsten

Raak je snel geïrriteerd zonder duidelijke reden?

Drijf je geregeld je bed uit vanwege opvliegers?

Heb jij iedere maand last van menstruatieklachten?

Heb je veel bloedverlies?

Grote kans dat je hormonen uit balans zijn!

• Zorg dat de spijsvertering op orde is;

Eet veel groene groenten. Stoom je groenten of kook ze even kort. Eet je groeten altijd vers. Eet ook eens gefermenteerde voeding, zoals zuurkool, zuurdesem. Beperkt alcohol, koffie en groene thee. Varieer voor een optimaal gezond resultaat. Je lichaam vervaart ongezonde voeding als stress!

• Eet goede vetten;

Eet vetten om vetten te verliezen. Sommige onverzadigde vetten helpen om vet te verbranden, en dan ook nog eens vooral het ongezonde buikvet! Goede vetten zorgen voor; verzadiging, meer vetverbranding, het remmen van ontstekingen en de aanmaak van hormonen. Lees meer over onverzadigde vetten op de website van het voedingscentrum. 

• Zorg dat je bloedsuiker niet te hoog oploopt;

Eiwit- en vetrijke recepten zorgen ervoor dat je bloedsuikerspiegek stabiel blijft en je veel meer verzadigd bent. Laat al die bewerkte voedingsmiddelen in het schap liggen. Vermijd lightproducten. Drink geen pure vruchtensappen, het zijn suikerbommetjes.

• Beweeg veel en train regelmatig;

Beweeg zoveel mogelijk, maar put jezelf niet uit. Lekker wandelen, fietsen, yoga, dansen. Je krijgt er energie van. Zeker omdat veel vrouwen met hormonale klachten erg vermoeid kunnen zijn, is gaan bewegen/ sporten soms een lastige stap. Maar toch moet deze stap wel een belangrijke rol gaan spelen om je hormonen weer te herstellen.

• Stressbeheersing;

Stress is de allergrootste boosdoener voor onze hormoonbalans. Alle reden dus om goed met stress om te gaan. Het gaat mis als je last krijgt van chronische stress, want dan blijft je cortisolniveau te lang te hoog, met als gevolg dat je niet lekker slaapt en overdag moe bent. Dus ga bewegen, ontspannen, goed slapen en gezond eten.

• Slaap voldoende;

Goed slapen is een must als je hormonaal in balans wilt zijn. Door de kom van onze mobieltjes en social media bezuinigen we nog meer op onze slaap dan vroeger. Nog eventjes een aflevering van die spannende serie afkijken, nog even scrollen op Instagram of Facebook. Het zorgt er ongemerkt voor dat we meestal een uur later naar bed gaan dan goed voor ons is. Bij elkaar opgeteld is het feit helaas dat we minder slapen dan we nodig hebben.

Om je hormonen weer te herstellen spelen deze stappen allemaal een belangrijke rol. Al verschilt het natuurlijk van persoon tot persoon welke stappen je het meest gaat helpen voor je hormoonbalans. Schroom niet om hulp in te roepen van je partner of directe omgeving. Je klachten zijn reëel. Je stelt je niet aan en bovendien zijn zij eenvoudig met wat hulp te verhelpen. Kom je er niet uit, ga dan eens naar een Care for Women specialist. Zij is zelf ook vrouw en juist hierin gespecialiseerd. Bovendien wordt zij meestal vergoed vanuit de aanvullende verzekering, zonder dat een verwijzing nodig is.

Deze informatie in dit artikel is gecontroleerd door een specialist op het gebied van de overgang. Het is niet bedoeld om te worden gebruikt of als bewijs te dienen voor diagnostische of behandelingsdoeleinden. Neem contact op met je huisarts voor advies over een bepaalde medische aandoening.